Umiera Polak za granicą.

Umiera Polak za granicą a jak dziedziczą najbliżsi? Kwestia „transgraniczna” zaczęła pojawiać się w sprawach o dziedziczenie od czasu, kiedy Polacy zaczęli wyjeżdżać za granicę i tam pozostawać na dłużej.

W 2012 roku Parlament Europejski wraz z Radą UE przygotowały rozporządzenie (nr 650/2012 z 4 lipca 2012) określające właściwość sądu do orzekania w sprawach spadkowych, prawo, według którego ustalane będą zasady dziedziczenia. Rozporządzenie wprowadza również europejskie poświadczenie spadkowe.

Nowe przepisy zaczniemy stosować od 17 sierpnia 2015. Rozporządzenie dotyczyć będzie dziedziczenia po osobach zmarłych w dniu lub po 17 sierpnia 2015 r.  

Nowe przepisy mają zapobiec prowadzeniu równoległych postępowań w różnych krajach i wydawaniu sprzecznych orzeczeń oraz gwarantować uznawanie orzeczeń sądów na terenie UE.

Rozporządzenia nie stosuje się w Danii, Irlandii i Zjednoczonym Królestwie. Postępowania spadkowe wszczęte w tych trzech państwach nadal podlega wyłącznie przepisom danego kraju.

Z zarządzenia zostały wyłączone kwestie podatku spadkowego.

W świetle rozporządzenia, jeśli spadkodawca nie dokonał  w testamencie wyboru prawa ojczystego (polskiego), prawem właściwym będzie prawo kraju, w którym zmarły miał miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci.

W praktyce oznacza to, że jeśli w dniu śmierci spadkodawca przebywał na terenie obcego kraju, poza granicami Polski, i miał z tym krajem stabilny i silny związek, to spadek po nim będzie nabywany według prawa obcego kraju.

Dotyczy to osób, które mieszkają poza granicą Polski od dłuższego czasu, odbywają tam staż lub praktykę, pracowały jako wolontariusz, przebywają na stypendium, itp.

Spadkodawca będzie miał możliwość dokonania wyboru prawa państwa, którego jest obywatelem w chwili dokonywania wyboru lub w chwili śmierci. Osoby, które mają obywatelstwo kilku krajów, mogą wybrać prawo każdego z tych państw, których są obywatelami.

Pamiętajmy, że przepisy w Europie różnią się między sobą .

Według prawa spadkowego określa się np.: czas otwarcia spadku, beneficjentów  i obowiązków na nich nałożonych przez spadkodawcę, wydziedziczenie, zdolność do dziedziczenia, odpowiedzialność za długi spadkowe, dział spadku, zaliczanie darowizn do masy spadkowej.

Według rozporządzenia wszystkie składniki spadku, bez względu na to, gdzie są położone, będą podlegać jednemu prawu.

Sąd państwa UE, w którym zmarły miał w chwili śmierci miejsce zwykłego pobytu, może stwierdzić brak swojej jurysdykcji do orzekania w danej sprawie, jeżeli uzna, że sąd państwa członkowskiego, którego prawo wybrano, ma lepsze możliwości orzekania w danej sprawie, ze względu na okoliczności praktyczne np. miejsce zwykłego pobytu stron oraz położenie składników majątku.

W sytuacji, gdy zmarły w chwili śmierci  przebywał poza strefą Unii Europejskiej, sąd państwa członkowskiego, w którym znajdują się składniki majątku spadkowego, ma jurysdykcję do orzekania w sprawie spadku, jeśli:

• Zmarły był w momencie śmierci obywatelem tego państwa członkowskiego, lub
• zmarły miał wcześniej miejsce zwykłego pobytu w tym państwie członkowskim, ale pod warunkiem że od momentu zmiany miejsca zwykłego pobytu do  chwili wniesienia sprawy do sądu upłynęło nie więcej niż pięć lat.